خودارضایی (استمناء) چیست؟ گناه کبیره و عوارض وحشتناک؟

خودارضایی چیست؟ یک چالش لذت‌بخش و بدون دردسر است؟ یا یک راه سریع برای نابود کردن خودتان و افزایش حس شرمساری و احساس گناهی که به دوش می‌کشید؟

در این مقاله از تمام نکات ناگفته خودارضایی (از خرافات گرفته تا بحث‌های مذهبی و علمی) پرده برداری شده و به شما دو روی این سکه را نشان می‌دهیم، پس همین الان این مقاله را با دقت بخوانید و از یک عمر پشیمانی و حس بد جلوگیری کنید. به شما تضمین می‌دهیم که بعد از خواندن این مقاله نکات جالب و جدیدی را متوجه خواهید شد.

فهرست مطالب

تعریف خودارضایی (استمناء) و تفاوت آن با ارضا جنسی

خودارضایی یا استمناء (masturbation) به فعالیتی گفته می‌شود که فرد برای رسیدن به لذت جنسی (ارضا شدن) با استفاده از دست یا سایر ابزارها، اقدام به تحریک و مالش آلت جنسی خود می‌کند. این عمل می‌تواند به تنهایی یا توسط شخص دیگری انجام شود.

تفاوت خودارضایی با سکس

تفاوت خودارضایی با رابطه جنسی (سکس) چیست؟

در خودارضایی شما هیچ چهارچوب مشخص و مسئولیت خاصی ندارید و می‌توانید همه چیز را در ذهن‌تان کنترل کنید و با دست یا ابزار مورد نظرتان، میزان و شدت آن را تنظیم کنید. در این عمل هیچ‌گونه عواطف انسانی، مسئولیت پذیری، حس عشق و… مشاهده نمی‌شود که همین امر می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود.

خودارضایی راحت‌تر است اما…

عمل خودارضایی را تقریبا هر لحظه که بخواهید می‌توانید انجام دهید، اما رابطه جنسی با همسرتان را خیر! ممکن است نیاز باشد که چند ساعت صبر کنید تا زمان مناسب فرا برسد و… . به همین دلیل خودارضایی می‌تواند باعث شرطی شدن مغز شده و باعث شود که هر چیزی را همان لحظه و بدون صبر بخواهید؛ که این رفتار منفی می‌تواند تاثیر بسزایی در کیفیت زندگی شما داشته باشد.

اعتیاد به خودارضایی

رابطه با همسر باعث اعتیاد نمی‌شود، اما خودارضایی در اکثر موارد تبدیل به اعتیاد خواهد شد. بنابراین مراقب باشید که با تصمیمی نادرست باعث به خطر انداختن سلامت جنسی خود نشوید.

تفاوت فضای معنوی خودارضایی و رابطه جنسی

خودارضایی احساس گناه را به همراه دارد، اما رابطه با همسرتان احساس شادابی و عشق را به شما هدیه می‌دهد. از نظر علمی ثابت شده که وقتی دو نفر به همدیگر علاقه دارند و رابطه جنسی برقرار می‌کنند، هورمون اکسی توسین ترشح می‌شود که معروف به هورمون عشق است. اما خودارضایی در اکثر فرهنگ‌ها یک تابو و گناه است و همین باعث می‌شود تا شما احساس گناه کنید و عزت نفس‌تان را از دست بدهید.

دلایل خودارضایی

دلایل خودارضایی انسان‌ها چیست؟

می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اول باید توجه کنید که خودارضایی در چه سنی رخ می‌دهد؟ بعد از مشخص کردن سن انجام این عمل، احتمالا خیلی بهتر می‌توانید بفهمید که دلیل خودارضایی چه بوده است. در این قسمت بر اساس این 3 دسته بندی، دلایل استمناء را بررسی می‌کنیم.

علت خودارضایی قبل از بلوغ

کودکان تا سن 6 سالگی، اغلب به دلیل کنجکاوی و شناخت اندام‌های تناسلی، عمل‌هایی شبیه به خودارضایی انجام می‌دهند و طبق گفته پزشکان: دلیل خودارضایی کودکان در این محدوده سنی، نیاز جنسی نیست؛ چون که قبل از دوران بلوغ سطح هورمون‌های جنسی در آن حد نمی‌باشد.

علت دیگر استمناء قبل از بلوغ می‌تواند ناشی از استرس باشد. بنابراین والدین باید مراقب باشند که فرزندشان دچار استرس نشده و با رفتار‌های اشتباه باعث احساس گناه در فرزند خود نشوند.

علت خودارضایی نوجوانان

از نظر فیزیولوژیکی، علت خودارضایی نوجوانان می‌تواند تغییرات هورمونی، جنسی و بحث بلوغ باشد. از لحاظ ذهنی می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد‌. برای مثال ممکن است که یک نوجوان بخاطر کنجکاوی به سمت تست و انجام این عمل رفته باشد، ولی شخصی دیگر به دلیل فشار‌ها و استرسی که دارد، حس می‌کند که این عمل ممکن است به او کمک کند.

البته این علت روی آوردن به خودارضایی است، دلیل اینکه چرا جوانان یا بزرگسالان به این عمل اعتیاد پیدا می‌کنند را در سرتیترهای بعدی همین مطلب توضیح داده‌ایم.

علت خودارضایی بزرگسالان

در بزرگسالانی که شریک جنسی (همسر) ندارند و به سمت خودارضایی می‌روند، خودارضایی معمولا بر اثر استرس و فشارهای ذهنی صورت می‌گیرد. اما اگر یک فرد بزرگسال و متاهل باز هم این کار را انجام می‌دهد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که رایج‌ترین آن‌ها ناتوانی جنسی و نارضایتی جنسی از همسر خود است. برای حل این موضوع لازم است که به روان‌شناس مراجعه شود یا با دریافت اطلاعات کافی و صحبت درباره آن، موضوع حل شود.

دیدگاه های مذهبی

بررسی دیدگاه‌های دینی درباره خودارضایی

در اکثر ادیان، خودارضایی یک عمل ناپسند و گناه شناخته می‌شود که در این قسمت به طور خلاصه دیدگاه‌های مذهبی در مورد استمناء را بررسی می‌کنیم.

خودارضایی از نظر اسلام

خودارضایی در مذهب شیعه کاملا حرام است، به این دلیل که افکار فرد را از نماز دور می‌کند و بر روح او تاثیرات مخرب زیادی می‌گذارد؛ همچنین اهل تسنن نیز خودارضایی را حرام می‌دانند. بنابراین از نظر قرآن کریم، خودارضایی حرام است.

خودارضایی از نظر مسیحیت

از نظر مسیحیان کاتولیک و ارتدکس‌های شرقی، خودارضایی گناه است؛ ولی مسیحیان پروتستان‌ آن را گناه نمی‌پندارند.

شاهدان یهوه

شاهدان یهوه معتقدند خودارضایی یک نوع عادت است که انسان را «به گونه‌ای ناپاکشی» و «فساد روانی» دچار می‌کند.

احادیث درباره خودارضایی

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: کسی که با کف دست خود ازدواج کند (استمناء با دست ) از رحمت خدا به دور است. (مستدرک‏الوسائل ج : 14 ص : 356باب23-حدیث 16948- 2- عَوَالِی اللآَّلِی، قَالَ النَّبِیُّ ص نَاکِحُ الْکَفِّ مَلْعُونٌ.)

ابو بصیر می‌گوید از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود: خداوند در روز قیامت با سه گروه حرف نمی‌زند و به آنان نظر نمی‌کند و آن‌ها را از گناهان‌شان پاکیزه نمی‌سازد و برای آنان عذابی دردناک است؛ یکی گروه از آن‌ها کسانی هستند که با خود نکاح (استمناء) کرده‌اند. (نیازمند منبع)

اعتیاد به خودارضایی

آیا خودارضایی باعث اعتیاد می‌شود؟

در اکثر مواقع خودارضایی باعث اعتیاد خواهد شد، پس اگر دچار اعتیاد به خودارضایی هستید و فکر می‌کنید که بعدا می‌توانید (چند ماه یا چند سال دیگر) آن را ترک کنید، در خطر هستید! یا همین الان فرآیند ترک اعتیاد را شروع کنید، یا در آینده کار شما سخت‌تر خواهد شد.

تعداد دفعات خودارضایی چقدر باید باشد؟

ممکن است بپرسید که انجام چه مقدار خودارضایی، اعتیاد محسوب نمی‌شود و تعداد دفعات آن باید چقدر باشد؟ در واقع جواب این سوال بستگی به میزان نیاز جنسی و روان شما دارد. در کشور ایران، روان مسئله مهم‌تری است؛ زیرا از آنجایی که آموزش جنسی ندیده‌ایم و موارد استرس‌زا زیادی وجود دارد، خیلی از ایرانیان برای رهایی از این فشار‌ها به سمت خودارضایی می‌روند.

به طور کلی هفته‌ای یکبار برای یک فرد نرمال، استاندارد محسوب می‌شود، اما آگاه باشید که شما انسان هستید نه حیوان! انسان می‌تواند با تمرین و راهکارهای درست، میل جنسی خود را تا زمان مناسب کنترل کند. فراموش نکنید که مقدار کم خودارضایی نیز در اسلام گناه محسوب می‌شود.

انزال زودرس و دیررس

ارتباط خودارضایی با زودانزالی و دیرانزالی

زودانزالی در آقایان و دیرانزالی در خانم‌ها می‌تواند یکی از پیامدهای خودارضایی باشد. توجه کنید که علت اصلی مشکل شما ممکن است خودارضایی نباشد، به همین دلیل لازم است به اورولوژیست مراجعه کنید. یک تمرین ساده این است که اگر آقا هستید و ترک اعتیاد به خودارضایی برای‌تان خیلی سخت است، حداقل آن را کند انجام دهید تا سریع ارضا نشوید. اگر علت زودانزالی شما خودارضایی باشد، این کار می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد. اما اگر به دنبال یک تاثیر قوی‌تر و جادویی‌تر هستید، پس باید به فکر ترک خودارضایی باشید.

آیا خودارضایی باعث نازایی در مردان می‌شود؟

پاسخ: تحقیقات نشان داده است که خودارضایی به تنهایی نمی‌تواند عامل نازایی یا ناباروری در مردان یا زنان باشد. اگر یک مرد تعداد اسپرم طبیعی را دارد، تعداد اسپرم او بر اثر خودارضایی کاهش پیدا نمی‌کند.

فواید خودارضایی

فواید خودارضایی چیست؟ (مراقب باشید)

بهتر است به شدت مراقب این بخش باشید، زیرا می‌دانیم که علم ممکن است بعدا گفته‌های خود را نقض کند و این به معنای بد بودن علم نیست، بلکه به معنای انعطاف پذیری علم است. از طرف دیگر مراقب باشید که دچار کج فهمی نشوید. برای مثال وقتی در سایتی بخوانید که سیگار کشیدن باعث حس آرامش می‌شود، آیا نتیجه گیری می‌کنید که باید سیگاری شوید؟ خیر، چون که می‌دانید عوارض آن بسیار وحشتناک‌تر است.

بنابراین مهم این است که عوارض یک چیز را همزمان در مقابل فواید آن قرار بدهید تا ببینید که آیا ارزش انجام دادنش را دارد یا نه. از آنجایی که خودارضایی باعث احساس گناه و شرمساری در افراد می‌شود، پس می‌توان گفت که فواید خودارضایی بسیار اندک و ناچیز است، به طوری که می‌شود آن را بی فایده محسوب کرد.

خرافات درباره خودارضایی

شبهات شایع درباره خودارضایی و پاسخ به آن‌ها

درست است که خودارضایی عمل پسندیده‌ای نیست، اما اینکه صفت و آسیبی را بدون منبع به آن نسبت بدهیم بی‌انصافی است. پس مراقب باشید که به اشتباه مشکلات خود را‌ به گردن خودارضایی نندازید، این باعث خواهد شد که به فکر حل درست مشکل نباشید. در این قسمت به این شایعات می‌پردازیم.

اگر فکر می‌کنید که ما اشتباه می‌کنیم و منبعی دارید، حتما نظر خود را در بخش کامنت‌های همین صفحه برای ما ارسال کنید تا بررسی کنیم.

آیا خودارضایی باعث ضعیف شدن چشم می‌شود؟

پاسخ: خیر، خودارضایی هیچ‌گونه تاثیری بر بینایی ندارد.

آیا خودارضایی باعث گودی و تیرگی زیر چشم می‌شود؟

پاسخ: خیر، گودی زیر چشم می‌تواند به دلایل مختلفی مانند: کمبود خواب، نور خورشید، عوامل ژنتیکی، کم آبی بدن، کمبود آهن و… باشد.

آیا خودارضایی باعث جوش‌های پوستی می‌شود؟

پاسخ: خیر، هیچ مدرک علمی در ارتباط با تاثیر خودارضایی بر جوش‌ها (آکنه) وجود ندارد.

آیا خودارضایی باعث افسردگی می‌شود؟

پاسخ: بستگی به باور‌ها و میزان شدت آن دارد. ما در تاریخ افرادی را داشته‌ایم که به مواد مخدر اعتیاد داشته‌اند، اما علائم افسردگی در آن‌ها مشاهده نشده! ولی این به معنی بی ضرر بودن مواد مخدر نیست. باورهای انسان به شدت قدرتمند هستند و از آنجایی که خودارضایی برای مسلمانان یک عمل ناپسند و حرام می‌باشد، انجام آن باعث افسردگی و احساس شرمساری و کاهش عزت نفس خواهد شد.

آیا خودارضایی باعث لاغری یا چاقی می‌شود؟

پاسخ: در واقع علت اینکه برخی از افراد بخاطر اعتیاد به خودارضایی چاق یا لاغر می‌شوند، احساس گناه و حس افسردگی این عمل است. برای مثال وقتی که دچار اعتیاد به خودارضایی شوید و با هر بار انجام دادن آن احساس گناه کنید، می‌تواند باعث پرخوری یا کم اشتهایی شود. بنابراین تاثیر خودارضایی در اینجا غیرمستقیم است و به طور مستقیم تاثیری ندارد.

آیا خودارضایی با صابون یا شامپو خطرناک است؟

پاسخ: قطعا بله، ممکن است باعث عفونت شود و اگر بعد از خودارضایی با صابون یا مواد شوینده، احساس سوزش کردید، ممکن است که دچار عفونت شده باشید و حتما باید به پزشک مراجعه کنید. از طرف دیگر اگر خودارضایی بدون هیچ ماده نرم کننده‌ای انجام گیرد (یعنی از کرم یا روغن استفاده نشود) ممکن است باعث آسیب شود (چه در مردان چه در زنان)؛ پس مراقب باشید که از چاله به چاه نیفتید.

آیا خودارضایی باعث فراموشی و عدم تمرکز می‌شود؟

پاسخ: برخی مطالعات نشان داده است که خودارضایی ممکن است باعث فراموشی و کاهش تمرکز در برخی افراد شود. به عنوان مثال یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که برخی افراد پس از خودارضایی دچار خستگی و کاهش توانایی شناختی شده‌اند. همچنین مطالعات دیگر نشان داده‌اند که خودارضایی ممکن است باعث اختلال در حافظه کوتاه مدت و توانایی حل مسئله در برخی افراد شود.

نکته به شدت مهم دیگر این است که اگر خودارضایی باعث احساس گناه و شرمساری در شما می‌شود، همین احساس نیز عوارض آن را چند برابر می‌کند. منظور ما این نیست که احساس گناه نکنید، چون امکان پذیر نیست و با باورهای مذهبی شما تداخل دارد؛ منظور ما این است که یا مقدار آن را هر بار کمتر کنید، یا آن را ترک کرده تا از خودتان حس خوبی دریافت کنید.

پیشگیری از خودارضایی

چگونه از انجام خودارضایی پیشگیری کنیم؟

سایت ما یعنی سایت تحول آنلاین، برای این ساخته شده است که در این مسیر کنار شما باشیم. اگر اعتیاد به خودارضایی دارید نگران نباشید، مقالات ما می‌توانند به شما کمک زیادی کنند. اگر هم می‌خواهید که از انجام این عمل پیشگیری کنید ما کنار شما هستیم، این روش‌ها را دنبال کنید:

۱. به هیچ‌وجه به سراغ فیلم‌های مستهجن نروید

فیلم‌های +۱۸ علاوه بر اینکه ذهن شما را آلوده می‌کنند، از نظر شرعی هم کاملا حرام می‌باشند و با دیدن آن‌ها ذهن‌تان قدرت بیشتری برای تصویرسازی به دست می‌آورد. متاسفانه این فیلم‌ها در مورد رابطه جنسی بیش از حد اغراق می‌کنند تا شما را بیشتر تحریک کرده و همین باعث تحریک و بر انگیخته شدن شما و در نهایت خودارضایی می‌شود. اگر دچار اعتیاد به خودارضایی شده‌اید و می‌خواهید ترک کنید، حداقل در مرحله اول دیدن این فیلم‌ها را ترک کرده و بدون این فیلم‌ها خودارضایی کنید و بعد از ترک فیلم و عکس یا داستان‌ها، می‌توانید خودارضایی را هم ترک کنید.

۲. شما مجموع ۵ نفر اطراف‌تان هستید!

۵ نفر تاثیرگذار زندگی شما چه کسانی هستند؟ ممکن است ۳ نفر اول دوستان‌تان باشند، ممکن است دو نفر اول پدرمادرتان باشند و بعد دوستان‌تان. در هر صورت دوستان‌تان نقش مهمی در این ۵ نفر اصلی زندگی‌تان دارند و همین ۵ نفر هستند که باعث ایجاد تغییرات در شما می‌شوند، لطفا برای رفع تشنگی سم نخورید! اگر دوستان خوبی ندارید بهتر است تنها بمانید تا اینکه با آن‌ها باشید! بنابراین پنج نفر اصلی زندگی‌تان را با دقت و آگاهانه انتخاب کنید.

۳. کنجکاوی بیخودی را کنار بگذارید!

ممکن است بخواهید اراده خود را بسنجید و با خود بگویید که فقط این فیلم پورن را نگاه می‌کنم اما خودارضایی نمی‌کنم؛ یا می‌دانید که فلان کار ممکن است باعث تحریک‌تان شود، ولی با خود می‌گویید که انجامش می‌دهید اما خودارضایی نمی‌کنید!

اولاً لزومی ندارد که اراده خود را اینگونه بسنجید. به جای این کار به خودتان بگویید آیا اینقدر اراده دارم که اصلا به سمت این کار نروم؟ مثلا آیا اینقدر با اراده هستم که اصلا به سمت فیلم +۱۸ نروم؟ اگر در این کار موفق شدید، پس احتمالا در ترک خودارضایی هم موفق می‌شوید.

دوماً با فرض اینکه آن کار اشتباه را انجام بدهید و تحریک بشوید اما خودارضایی نکنید، در واقع دارید خودتان را آزار می‌دهید. زیرا وقتی تحریک شدید خیلی سخت است که خودتان را کنترل کنید و نیروی بیشتری از شما مصرف می‌شود و همین یک احساس سرکوب را درون‌تان ایجاد می‌کند که به شما صدمه می‌زند.

اگر می‌خواهید که خیلی جدی فرآیند درمان خودارضایی و پیشگیری از خودارضایی را به درستی انجام دهید، حتما مطالبی که در این باره نوشته‌ایم را کامل بخوانید.

مراقبت‌های بعد از ترک خودارضایی

اما اگر سوال شما این است که آیا عوارض خودارضایی بعد از ترک از بین می‌رود؟ به طور خلاصه پاسخ مثبت است و باید به شیوه درستی آن را ترک کنید و به خودتان صدمه نزنید و تلاش کنید تغذیه مناسبی داشته باشید تا هم ذهن، و هم جسم شما بتواند بهتر از قبل خود شود.

با توجه به اینکه ممکن است خودارضایی عامل ایجاد افسردگی و اضطراب باشد، می‌توانید به دنبال راهکارهایی برای کاهش این علائم باشید. همچنین میتوانید با یک مشاور یا روانشناس صحبت کنید و با او درباره عوارض خودارضایی و راهکارهایی برای کاهش آنها صحبت کنید.. این مشاوره می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر بفهمید که چگونه می‌توانید با این عوارض مقابله کنید و به سلامتی روانی و جسمی خودتان توجه بیشتری کنید. البته سایت تحول آنلاین در این زمینه یک دوره صوتی را برای شما آماده کرده که پیشنهاد می‌کنیم آن را تهیه کنید.

برای اطلاعات بیشتر درباره دوره ترک خودارضایی حرفه ای، به این لینک مراجعه کنید:

|Tahavol.online/course/quitting-masturbation-course

سوالات متدوال درباره خودارضایی

سوالات متداول:

اگر یک سوال در کامنت‌ها چندین بار تکرار شود، حتما در همین قسمت آن را قرار می‌دهیم و به آن پاسخ می‌دهیم تا نیاز نباشد که برای یافتن پاسخ خود، تمام کامنت‌ها را بخوانید. اگر سوال شما نه در کامنت‌های سایت بود، و نه در سوالات متدوال، حتما سوال‌تان را در آخر مقاله بپرسید. یا خودمان آن را جواب می‌دهیم، یا کامنت‌ شما را تایید می‌کنیم که دیگران به آن پاسخ دهند.

آیا خودارضایی در حیوانات هم دیده می‌شود؟

پاسخ: بله، خودارضایی در حیوانات نیز وجود دارد و بیشتر در جنس نر اتفاق می‌افتد. اما امیدواریم هدف از پرسیدن این سوال این نباشد که چون در حیوانات وجود دارد، پس برای انسان هم قطعا چیزی طبیعی است! نمی‌توانیم با قطعیت صحبت کنیم، اما احتمالا در پرندگان (مانند مرغ و خروس) دیده‌اید که وقتی بچه‌های خروس بالغ می‌شوند، خروس با آن‌ها عمل جفت گیری را انجام می‌دهد؛ پس این باعث نمی‌شود نتیجه بگیریم که ازدواج یا رابطه جنسی خانوادگی، مفید و طبیعی است! حتی از نظر علمی هم باعث ایجاد ناهنجاری‌های ژنتیکی خواهد شد. بنابراین حواس‌تان باشد که این قضیه را به اشتباه متوجه نشوید.

آیا دیدن فیلم پورن، عوارض خودارضایی را بدتر می‌کند؟

پاسخ: بله، حتی اگر فیلم پورن بدون خودارضایی مشاهده شود، باز هم عوارض بسیار بدی بر روی روان شما می‌گذارد. اگر خودارضایی را چیز بد و مضری می‌دانید، پس به شدت از فیلم‌های مستهجن دوری کنید، زیرا ذهن شما را مسموم می‌کنند. توجه کنید وقتی که میگوییم فیلم، منظورمان همه ابعاد آن است؛ یعنی چه عکس باشد یا داستان، باز هم فرقی نمی‌کند و بهتر است از آن دوری کنید.

آیا خودارضایی باعث بی اختیاری ادرار می‌شود؟

پاسخ: در مورد این موضوع تحقیقات مختلفی انجام شده است، اما هنوز پاسخ قطعی به این سوال داده نشده است. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که خودارضایی و بی اختیاری ادرار با هم مرتبط نیستند و تنها در صورت وجود مشکلات فیزیکی در سیستم ادراری، می‌تواند به این موضوع مربوط شود. با این حال برخی دیگر از تحقیقات نشان داده‌اند که خودارضایی می‌تواند باعث تسریع ادرار شود و به همین دلیل می‌تواند یک عامل خطرناک برای ایجاد بی اختیاری ادراری باشد. اما برای تایید یا رد این ادعاها نیازمند تحقیقات بیشتری هستیم.

آیا خودارضایی می‌تواند باعث بیماری‌های مقاربتی (جنسی) شود؟

پاسخ: اگر خودارضایی با وسایل عمومی یا چیز ناپاکی انجام نشود، احتمال بروز بیماری‌هایی مانند سیفیلیس، هپاتیت ب، هرپس، ایدز و… وجود ندارد. اما اگر با شوینده انجام شود، ممکن است که باعث ایجاد عفونت شود.

آیا خودارضایی باعث سرطان پروستات می‌شود؟

پاسخ: تا کنون هیچ مطالعه علمی به صورت قطعی نشان نداده که خودارضایی باعث ابتلا به سرطان پروستات شود. در واقع برخی تحقیقات نشان داده‌اند که خودارضایی ممکن است به جلوگیری از بروز سرطان کمک کند. (توجه کنید که مطالعات کمی صورت گرفته و فقط احتمال داده شده، یعنی به صورت قطعی نمی‌توان گفت که خودارضایی در این مورد مفید یا مضر است).

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا